Tijdlijn


Picture

1914

Thomas Wood Stevens richt de eerst Amerikaanse drama-afdeling op aan de Carnegie Technical School te Pittsburgh, Pennsylvania. 1914
Picture

1924

Balthazar Verhagen, directeur van de Toneelschool en schrijver, wordt gevraagd lessen in de dramaturgie te verzorgen aan de Universiteit van Amsterdam. 1924
Picture

1924

In Keulen wordt de mediëvist en kunsthistoricus Carl Niessen aangesteld als professor Theaterwissenschaft. 1924
Picture

1925

George Pierce Baker wordt benoemd als hoogleraar in de theorie en praktijk van het drama. Zijn leerstoel ligt aan de basis van de Yale School of Drama. 1925
Picture

1953

Willij Pos wordt zowel directeur van de Toneelschool als privaatdocent in de dramaturgie aan de Universiteit van Amsterdam. 1953
Picture

1955

Eerste bijeenkomst van de Fédération Internationale pour la Recherche Théâtrale - International Federation for Theatre Research (IFTR - FIRT) 1955
Picture

1956

De leerstoel van de Franse literatuurwetenschapper Jacques Scherer wordt omgedoopt in ‘Histoire et technique du théâtre français’. 1956
Picture

1960

Glynne Wickham benoemd als allereerste Engelse hoogleraar Drama. 1960
Picture

1961

H.H.J. de Leeuwe wordt, binnen het Utrechtse Instituut voor Muziekwetenschap, aangesteld als hoofdambtenaar van de afdeling Theaterwetenschap. In 1966 wordt ook hij, na Hunningher, hoogleraar. Amsterdam reageert verrast. 1961
Picture

1962

Hunningher verzorgt als gastdocent aan de Amsterdamse universiteit met veel succes een reeks colleges over theatergeschiedenis en de dramatische kunst. 1962
Picture

20 januari 1964

Het eerste nummer van Teatraal verschijnt, tijdschrift voor de acteur en zijn publiek. De redactie bestaat uit Hans Croiset, Wilbert Bank en Gerrit Korthals Altes. Het is de redactie te doen om de vernieuwing van het toneel in Nederland. 20 januari 1964
Picture

1 juli 1964

Benjamin Hunningher aanvaardt, als eerste, het hoogleraarschap Dramaturgie en de geschiedenis van de dramatische kunst aan de Universiteit van Amsterdam. 1 juli 1964
Picture

22 oktober 1964

In het Shaffytheater in Amsterdam gaat Shaffy Chantant in première, een gedurfde mix van poëzie, korte verhalen en muziek. Ramses Shaffy is de spil waarom alles draait; hij ontvangt steeds wisselende gasten. 22 oktober 1964
Picture

18 december 1964

Op de avond dat Theater PePijn in Den Haag de deuren voor het eerst opent, brandt verderop het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen af. De burgemeester reageert laconiek: ‘La grande reine est morte, vive le petit prince!’ 18 december 1964
Picture

15 januari 1965

De Haagse criticus K.N. van Muyden bekritiseert in het tijdschrift Het Toneel de buitenlandse voorstellingen die in Nederland te zien zijn: ze voegen niets toe en, erger nog, ze geven het publiek het idee dat het Nederlands toneel zo slecht nog niet is. 15 januari 1965
Picture

25 juni 1965

72 studenten spelen de openluchtvoorstelling Tijl Uilenspiegel bij de Leidse Pieterskerk. Regisseuse Annemarie Prins maakt er een actuele en geëngageerde voorstelling van, over een volk in verdrukking. 25 juni 1965
Picture

1 september 1965

Frits Vogels begint met de School voor Bewegingstheater. In het curriculum gaat het niet om tekst, ook niet om pantomime, maar staat het bewegend lichaam van de acteur centraal. 1 september 1965
Picture

26 oktober 1965

Bij Uitgeverij Van Oorschot verschijnen de Verzamelde Toneelwerken van Herman Heijermans. De eerste exemplaren worden door M. Vrolijk, minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk, overhandigd aan de weduwe van de schrijver en aan de burgemeester van Amsterdam. 26 oktober 1965
Picture

8 december 1965

Het Mickery theater opent in Loenersloot. Het stuk dat in de nachtelijke uurtjes in première gaat (‘Als er geen zwarten bestonden, moesten ze worden uitgevonden’ (regie: John van de Rest)) wordt voorafgegaan door het eerste Europese optreden van Nina Simone. 8 december 1965
Picture

1966

Aan de Leidse universiteit wordt voor het eerst het keuzevak Dramaturgie aangeboden. Later groeit dat keuzevak uit tot een bijvak Theaterwetenschap. 1966
Picture

8 juni 1968

Het Universiteitstheater, naar een ontwerp van Wim Vesseur, opent in het pand Nieuwe Doelenstraat 16, pal aan de Amstel. Vanaf nu is hier ook het Instituut voor Dramatische kunst gevestigd. 8 juni 1968
Picture

2 januari 1970

In een tent bij het Olympisch Stadion gaat de rockmusical Hair in première. Een comité dat deze 'onfatsoenlijke' productie probeerde te verhinderen kreeg geen voet aan de grond. Integendeel: de musical werd met meer dan 500 voorstellingen een groot succes. 2 januari 1970
Picture

2 januari 1970

De schrijfmachine (merk Remington) van Paul Binnerts, wetenschappelijk medewerker aan het Instituut voor Dramatische Kunst, wordt in beslag genomen door de politie. Dit in verband met het onderzoek naar de vervalste toegangskaarten voor de nieuwjaarsvoorstelling van de Nederlandse Comedie. Vermoed wordt dat die door leden van de aktiegroep Tomaat in omloop zijn gebracht. 2 januari 1970
Picture

15 januari 1970

Ruud Engelander stelt in Toneel Teatraal dat klassieke toneelteksten nog wel kunnen worden opgevoerd, maar alleen als ze een activerende functie vervullen in de actuele, Nederlandse situatie. 15 januari 1970
Picture

25 september 1970

In Rotterdam start een seminar van de International Student Theatre Union over documentair theater. 25 september 1970
Picture

27 maart 1971

De allerlaatste productie van de Nederlandse Comedie gaat in première: Warm en koud (naar Crommelynck). Regie, bewerking, decor: Hugo Claus 27 maart 1971
Picture

20 juni 1971

Na een eerste try out van de ‘naaktmusical’ ‘Oh Calcutta!’ dreigt de officier van justitie met ingrijpen. Hij vindt dat een scene waarin bejaarde echtparen zich overgeven aan sexspelletjes de menselijke waardigheid aantast. 20 juni 1971
Picture

15 oktober 1972:

Het tijdschrift Mickery Mouth meldt op de voorpagina van aflevering 21: ‘Het is zover. We mogen onszelf feliciteren met de wijze waarop in Nederland het theater reilt en zeilt. Niemand heeft ooit kunnen vermoeden dat het er op den duur toch van zou komen: de ideale situatie! 15 oktober 1972:
Picture

20 maart 1973

Een Oegandese theatergroep uit Kampala speelt Renga Moi in het Mickeytheater, zo overtuigend dat het publieke er bijna angstig wordt. De voorstelling is twee weken lang te zien. 20 maart 1973
Picture

18 januari 1975

Rene Lobo regisseert bij het Publiekstheater een nieuwe Gijsbrecht, waarin – ook omdat 1975 het jaar van de vrouw is – Badeloch een groter aandeel heeft. 18 januari 1975
Picture

26 november 1976

De krant Het Vrije Volk bericht dat de regisseur Franz Marijnen er – na zijn spraakmakende enscenering van het Liefdesconcilie – nu in geslaagd is om een nieuw Rotterdams gezelschap te formeren. Bij het RO Theater experimenteert Marijnen onder meer met video, live muziek en nieuwe belichtingstechnieken. 26 november 1976
Picture

1977

In Nijmegen introduceert Erik de Kuyper, medewerker van de Katholieke Universiteit aldaar, de Dramatologie. 1977
Picture

6 mei 1978

Ko van Dijk, beroemd acteur, overlijdt. 6 mei 1978
Picture

30 juli 1979

Beppie Nooij jr., jarenlang leidster van het Amsterdams Volkstoneel, en bekend van rollen als Bleeke Bet en Rooie Sien, overlijdt. 30 juli 1979
Picture

1980

Eerste voorstellingen van het theatercollectief Tender, dat zich specialiseert in 'onzichtbare' theatrale interventies op drukke sociale plaatsen, in een trein, een postkantoor, een zwembad en op straat. 1980
Picture

2 februari 1983

Jan Joris Lamers, Matthias de Koning, Titus Muizelaar e.a. spelen, voor het eerst onder de naam Maatschappij Discordia, An Ideal Husband van Oscar Wilde. 2 februari 1983
Picture

september 1983

Theaterwetenschap verandert van een kopstudie – voor studenten die elders een kandidaats hebben gehaald - in een volledige studie. Een VWO-diploma verschaft vanaf nu direct toegang tot de vierjarige opleiding. De studentenaantallen nemen fors toe. Een stormachtige uitbreiding van de staf is het gevolg. september 1983
Picture

1984

48 toneelgezelschappen worden structureel door het rijk gesteund, een absoluut record. Vanaf seizoen 1984/1985 zal dat aantal terug gaan lopen. 1984
Picture

1 oktober 1985

Marcel Musters en Barbara Heppener richten Mug met de Gouden Tand op. Ieder jaar wordt er een productie gemaakt; tussendoor werken de acteurs aan andere projecten om geld te verdienen. Elf jaar later zal de groep voor het eerst structurele subsidie ontvangen. 1 oktober 1985
Picture

2 februari 1986

Zes Duitse herders(honden) spelen in de Amsterdamse Stadsschouwburg Going to the dogs, van Wim T. Schippers. 2 februari 1986
Picture

september 1987

Eerste editie van het Theaterfestival, geïnitieerd door Arthur Sonnen. Een jury van Nederlandse en Vlaamse journalisten selecteren die voorstellingen, die een bijdrage leveren aan de artistieke ontwikkeling van het toneel. september 1987
Picture

13 oktober 1987

Première van Bakeliet, de openingsvoorstelling van Toneelgroep Amsterdam dat ontstaat uit een fusie van Toneelgroep Centrum en Het Publiekstheater 13 oktober 1987
Picture

12 april 1988

Hedda van Gennep, Trudy de Jong, Carla Mulder en Truus te Selle spelen Wachten op Godot. Regie Matin van Veldhuizen; dramaturgie: Nan van Houte. Beckett protesteert en procedeert maar vindt bij de Nederlandse rechter geen gehoor. 12 april 1988
Picture

1 mei 1989

Toneelcriticus Jac Heijer stelt in Toneel Teatraal dat de toneelcritici, de laatste vijftien jaar, gefaald, totaal gefaald hebben. 1 mei 1989
Picture

1 november 1989

Annie M.G. Schmidt schrikt van het feit dat haar stuk Los zand, bij Toneelgroep Amsterdam geregisseerd door Gerardjan Rijnders, zo braaf wordt gevonden. 1 november 1989
Picture

31 maart 1992

Liefhebber: het allereerste toneelstuk waarin een toneelrecensent de hoofdrol speelt. 31 maart 1992
Picture

december 1997

Een niet onbemiddelde particulier laat de curator weten dat hij 100.000 gulden wil investeren in het failliete Haarlemse Toneel, op voorwaarde dat hij Wachten op Godot mag regisseren. december 1997
Picture

30 oktober 1997

Eerste editie van het festival Hollandse Nieuwe: nieuwe toneelteksten van nieuwe Nederlanders. 30 oktober 1997
Picture

22 november 1999

Orkater presenteert, in samenwerking met het Theatermuseum, Huis vol stemmen, een theatrale expositie. De bezoeker dwaalt met een koptelefoon door onherkenbaar geworden 17e-eeuwse tentoonstellingszalen (Herengracht 166) en wordt hoofdpersoon in een tekst van Bernlef. 22 november 1999
Picture

1 september 2005

Een selecte groep studenten Theaterwetenschap begint aan de nieuwe Duale master Dramaturgie, een anderhalfjarige opleiding die theorie en praktijkonderwijs combineert en die rechtstreeks opleidt voor een positie in de professionele theaterpraktijk. 1 september 2005
Picture

17 februari 2006

Na(ar) het theater - After theatre: een conferentie voor een select publiek georganiseerd door de AHK rond Hans Ties Lehmanns invloedrijke studie over post-dramatisch theater (1999). 17 februari 2006
Picture

september 2006

Het Theaterfestival splitst op in een Nederlandse en een Vlaamse editie. september 2006
Picture

1 september 2010

De Stadsschouwburg Amsterdam gaat over op ’dynamic pricing’: hoe eerder je boekt, hoe minder je betaalt voor een kaartje. 1 september 2010
Picture

20 november 2011

Verspreid over bijna zeventig steden doen meer dan honderdduizend mensen mee aan de manifestatie NL schreeuwt om cultuur. 20 november 2011
Picture

31 december 2012

Theater Instituut Nederland sluit haar deuren na het stopzetten van de rijkssubsidie. De collectie wordt ondergebracht bij de afdeling Bijzondere Collecties van de bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam. 31 december 2012
Picture

december 2013

Pierre Audi wordt aan de Universiteit van Amsterdam benoemd tot Honorary Fellow Muziektheater, ter gelegenheid van zijn vijfentwintigjarig jubileum als artistiek directeur van De Nationale Opera en vanwege zijn grote verdiensten voor de ontwikkeling van de muziekdramatische kunst in Nederland en internationaal december 2013
Picture

24 oktober 2014

De capaciteitsgroep Theaterwetenschap van de Universiteit van Amsterdam viert het vijftigjarig jubileum met de conferentie Stukken, Stijlen, Stelsels. 24 oktober 2014